PAS Di Persimpangan Jalan?

Oleh Alan Ting (Bernama)

Apakah sebenarnya pendirian PAS berhubung pengundi bukan Melayu?

Beberapa penganalisis politik berhujah bahawa parti, yang diasaskan oleh golongan ulama Islam, kini sudah semakin mendapat sokongan bukan Melayu sejak pilihan raya umum terakhir diadakan pada Mac 2008.

Penganalisis politik Wong Chin Huat berkata: "Bertahun-tahun lamanya pilihan adalah jelas. Jika anda mahu menjadi lebih Islamik, anda pilih PAS."

Bagaimanapun, beliau berkata keadaan itu membataskan PAS hanya di kawasan orang Melayu beragama Islam iaitu di Kedah, Kelantan dan Terengganu dan beberapa kawasan luar bandar.

Menyedari akan keterbatasan yang dihadapi untuk mendapatkan sokongan, PAS pada tahun-tahun kebelakangan ini berusaha mendekati pengundi bukan Melayu dan bukan Islam, kata Wong.

Beliau berkata strategis parti itu kini mengambil jalan tengah untuk "menyeimbangkan semula parti" dengan menggunakan pendekatan "negara kebajikan" dan "PAS untuk semua" yang disasarkan kepada masyarakat umum.

"Secara dalamannya, PAS telah digambarkan sebagai parti yang mewakili golongan ulama manakala daripada segi luarannya ia boleh membenarkan budaya atau autonomi agama bagi minoriti, asalkan ia tidak mengancam atau menggugat komitmen terhadap Islam," kata Wong.

Seorang lagi penganalisis politik, Dr Sivamurugan Pandian sebaliknya menyatakan bahawa PAS kini berada di persimpangan.

Katanya parti itu mengambil risiko meminggirkan penyokong tegarnya jika ia terlalu memberi perhatian kepada pendekatan jalan tengah.

"Penyokong kuat parti, yang selama ini berada bersama-sama parti tidak akan menyukainya. Tidak dinafikan, ia telah berjaya memenangi hati orang bukan Melayu dan bukan Islam, tetapi ia kini berhadapan risiko besar meminggirkan penyokong kuat parti," katanya.

Dr Sivamurugan berkata PAS sebenarnya belum lagi dapat menangani konflik dalaman dan pergeseran pendapat di kalangan dua kumpulan utama dalam parti tentang bagaimana PAS harus melangkah ke hadapan.

Katanya wujud konflik antara puak konservatif, terutamanya golongan ulama dan golongan sederhana atau kumpulan profesional.

"PAS tidak menangani masalah ini habis-habisan tetapi hanya mengambil pendekatan bermusim seperti jalan tengah bagi mewujudkan situasi yang menguntungkan kedua-dua pihak. Jika ini berlarutan, PAS akhirnya akan bergantung kepada pengundi bukan Melayu.

"Ia akan menjadi satu masalah besar kepada matlamat dan ideologinya adalah ke arah sebuah negara Islam. Pastinya, parti ini berada dalam dilema," katanya.

Beliau berkata adalah tidak mengejutkan apabila Presiden PAS Datuk Seri Abdul Hadi Awang berkata PAS tidak akan meminda perlembagaan parti bagi membolehkan bukan Islam menjadi anggota penuh PAS tetapi bersedia untuk meletakkan mereka sebagai calon pilihan raya.

Ketua Dewan Pemuda PAS Nasrudin Hassan At-Tantawi menjelaskan bahawa usaha untuk menaik taraf Kelab Penyokong PAS sebagai Dewan Himpunan Penyokong PAS (DHPS) tidak akan menjejaskan sokongan masyarakat Melayu.

Katanya PAS mensasarkan untuk meningkatkan sokongan orang Melayu sebanyak 15 hingga 20 peratus dan pemimpin pusat parti itu akan mengadakan pertemuan selepas muktamar tahunan yang sedang diadakan memuktamadkan strategi.

PAS dilaporkan telah mendapatkan khidmat penyelidik pendapat awam untuk mengenal pasti perkara yang menjadi kebimbangan orang Melayu, terutamanya di bahagian pantai barat dan selatan Semenanjung dengan harapan untuk menembusi kawasan yang menjadi kubu kuat Umno.

Namun, usaha itu bukanlah suatu yang mudah kerana PAS kini bersaing dengan Perkasa, sebuah badan yang memperjuangkan hak Melayu pimpinan Datuk Ibrahim Ali, yang semakin mendapat sokongan sejak ia ditubuhkan pada 2008.

MUKTAMAR PAS YANG HAMBAR

Analisis MStar

TIDAK seperti dua tahun sebelumnya, Muktamar Tahunan PAS ke-56 yang berlangsung sejak Khamis lalu tidak begitu 'panas' dengan isu-isu kontroversi dan sebaliknya boleh disifatkan agak suram dan hambar.

Sama ada bagi Dewan Ulama, Dewan Pemuda mahupun Dewan Muslimat, masing-masing dilihat tidak begitu 'garang' menggunakan pentas muktamar ini untuk mengutarakan usul-usul menarik yang lebih besar dan relevan.

Sebaliknya, kebanyakan perwakilan bagi setiap dewan hanya menyentuh isu-isu dalaman parti serta beberapa isu nasional yang tidak relevan dan berkepentingan untuk pembangunan parti itu sendiri.

Nampaknya bukan sahaja di kalangan sayap PAS yang mengambil sikap untuk mengurangkan kontroversi, malah Ucapan Dasar Presiden oleh Datuk Seri Abdul Hadi Awang pada majlis peramian di Pusat Tarbiyah Islamiah Kelantan (PUTIK) pada Jumaat lalu turut mengikut rentak yang sama.

Mungkin Abdul Hadi 'belajar' daripada pengalamannya pada muktamar tahunan PAS tahun lalu di Shah Alam apabila menyentuh isu kerajaan perpaduan dengan Umno hingga mencetuskan pelbagai kontroversi yang berlanjutan.

Oleh itu dirasakan pada muktamar kali ini Abdul Hadi memilih 'jalan selamat' apabila ucapannya hanya menyentuh mengenai isu-isu kecil selain mengulangi pendirian yang sama dengan skrip yang sama iaitu kesetiaan PAS menjalinkan kerjasama dalam Pakatan Rakyat.

Abdul Hadi sendiri ketika diajukan soalan mengapa ucapan dasarnya tahun ini tidak begitu 'panas' dengan seloroh berkata: "Yang penting bukan panas... tapi biar masak."

Jawapan Abdul Hadi itu mungkin boleh disifatkan bahawa PAS kini lebih matang tanpa perlu mencetuskan pelbagai kontroversi sebaliknya menumpukan kepada usaha untuk memperkukuhkan partinya demi kepentingan politik.

Keghairahan Terhadap Bukan Islam

Nampaknya sayap bongsu PAS iaitu Dewan Himpunan Penyokong PAS (DHPP) yang dianggotai oleh penyokong bukan Islam menarik minat para perwakilan untuk mendapatkan penjelasan yang selama ini menghantui mereka.

Boleh dikatakan majoriti perwakilan yang mengambil bahagian bagi sesi perbahasan pada muktamar sayap parti mahupun muktamar penuh, membangkitkan kebimbangan mereka terhadap keghairahan pucuk pimpinan untuk meraih sokongan di kalangan pengundi bukan Islam.

Walaupun kewujudan DHPP yang sebelum ini hanya bermula dengan Kelab Penyokong PAS (KPP) disambut oleh ahli PAS, namun timbul juga amaran di kalangan perwakilan agar tidak menganaktirikan pengundi Islam yang sebelum ini menunjangi kekuatan parti itu.

Tidak dinafikan kewujudan DHPP menggambarkan keterbukaan PAS dalam berpolitik iaitu tidak hanya dihadkan kepada orang Melayu yang beragama Islam.

Namun amaran demi amaran diberikan kepada kepimpinan PAS bahawa keghairahan untuk meraih sokongan pengundi bukan Islam dengan mengabaikan pengundi tradisi akan hanya mengundang padah kepada parti.

Ada benarnya kebimbangan yang disuarakan itu, keterujaan PAS meraih sokongan pengundi bukan Islam boleh memakan diri sendiri sekiranya pelan pelaksanaanya tidak dirangka dengan baik.

Mungkin sikap 'rambang mata' tatkala menerima begitu banyak permohonan daripada penyokong bukan Islam untuk menyertai DHPP membuatkan PAS lupa untuk terus mengingatkan penyokong yang sedia ada supaya kekal dalam parti itu.

Teorinya mudah, iaitu sama seperti dalam hubungan rumah tangga di mana sekiranya si suami atau si isteri tidak terus membajai hubungan berkenaan dengan kasih sayang, lambat laun ia akan berakhir dengan penceraian.

Samalah juga dengan sokongan dalam berpolitik, sekiranya ahli yang ada tidak selalu diingatkan untuk terus memberi sokongan, maka tidak mustahil mereka akan disambar oleh parti lawan.

Dalam politik macam-macam boleh berlaku, kadang-kala pengundi tradisi yang sudah bertahun-tahun memberi sokongan padu terhadap sesebuah parti yang disokong mereka akan turut beralih arah jika sokongan mereka tidak dihargai.

Matlamat PAS sendiri perlu jelas termasuk yang terbaru keputusan Majlis Syura Ulama PAS yang membenarkan bukan Islam untuk mewakili parti tersebut pada pilihan raya umum ke-13 nanti.

Tidak dapat tidak ia akan mengundang rasa iri hati di kalangan ahli dan pemimpin lama parti sekiranya tidak dipilih menjadi calon pada pilihan raya kerana kuota PAS diberikan kepada wakil bukan Islam.

Apa akan terjadi kepada ustaz-ustaz dalam PAS yang sudah lama berjuang terhadap parti apabila 'jalan mereka dipotong' oleh calon bukan Islam yang baru setahun jagung dalam PAS?

Sudah tentu perkara ini akan menikam PAS secara senyap dek kerana begitu ghairah mendapatkan undi bukan Islam.

Lagi Isu Nasharuddin

Sejak berakhirnya pemilihan parti pada muktamar tahun lalu, Timbalan Presiden PAS, Nasharuddin Mat Isa tidak pernah sunyi dengan pelbagai kontroversi terutamanya apabila dikaitkan dengan isu kerajaan perpaduan PAS-Umno.

Malah sekitar Oktober tahun lalu nama Nasharuddin sekali lagi disebut hingga dilabelkan sebagai antara "dua tiga kerat pemimpin yang bermasalah" oleh Mursyidul Am PAS, Datuk Nik Abdul Aziz Nik Mat kerana masih berterusan dengan isu kerjasama dengan Umno bagi membentuk kerajaan perpaduan.

Tidak cukup di situ, nama Nasharuddin turut disebut-sebut pada muktamar kali apabila Perwakilan Dewan Ulama mempersoalkan mengenai ketiadaan gambar beliau pada poster dan juga kain pemidang sempena muktamar itu.
Apakah ini menggambarkan Ahli Parlimen Bachok itu ditolak di Kelantan?

Sebelum ini, muncul desas-desus yang menyatakan beliau ditolak di negeri itu setelah dibidas oleh Nik Abdul Aziz kerana cuba untuk menjalinkan hubungan dengan UMNO bagi membentuk kerajaan perpaduan.

Sejak itu pengaruhnya di negeri ini dikatakan semakin menurun.

Bagaimanapun Nasharuddin sendiri menafikan dakwaan tersebut sebaliknya mengatakan dengan ringkas, "Saya tidak mahu gambar saya disiarkan."

Walau apapun muktamar PAS yang berakhir hari ini akan mencapai beberapa resolusi yang bakal menjadi pengerak kepada hala tuju parti itu.

Harus diingat, resolusi yang bakal dicapai itu sedikit sebanyak tempiasnya akan turut 'dipersetujui' oleh rakan sekutu mereka dalam Pakatan Rakyat ekoran persefahaman secara kolektif yang dipersetujui mereka selama ini.

Setidak-tidaknya usul Dewan Pemuda PAS yang menggesa supaya kerajaan Pakatan Rakyat tidak memperbaharui lesen premis perjudian yang beroperasi di negeri-negeri yang dikuasai mereka turut memberi tekanan kepada kerajaan campuran mereka di Selangor dan Pulau Pinang.

Mungkin pada muktamar bagi edisi ke-57 tahun depan akan menjanjikan suasana yang lebih menarik apabila kita bakal menyaksikan DHPP akan bermuktamar buat pertama kali sekaligus mengadakan pemilihan peringkat dewan mereka sendiri.

Secara tidak langsung diharapkan dengan kehadiran pelbagai kaum sebagai perwakilan dalam muktamar PAS itu nanti akan menjadikan mereka lebih matang dalam mengutarakan usul dan perbahasan.